Oficjalny portal miejski Łowicz.eu

Kto i kiedy może otrzymać zasiłek z pomocy społecznej

Podstawa prawna:
ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004r., Nr 64, poz. 593 z późn. zm).

1 maja 2004 roku weszła w życie nowa ustawa o pomocy społecznej. Ustawa określa rodzaje zasiłków, kryterium dochodowe, wysokości świadczeń i zasady ich waloryzowania. System zasiłków jest prostszy niż obowiązujący do 30 kwietnia 2004r.

Oparty jest na trzech podstawowych rodzajach zasiłków: zasiłku stałym, okresowym i celowym. Chociaż nazwy zasiłków są podobne (do starych) to jednak ich przeznaczenie nie zawsze jest takie samo jak w poprzednim okresie.

Część form wsparcia przeniesiono do systemu świadczeń rodzinnych, który zaczął obowiązywać również 1 maja 2004r. na mocy ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz. 992 z późn. zm.). Jednoczesne wejście w życie obu ustaw nie było przypadkowe. Zasiłki z pomocy społecznej i świadczenia rodzinne, to dwa oddzielne, ale uzupełniające się systemy.

Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Z kolei system świadczeń rodzinnych jest wsparciem dla rodzin gorzej sytuowanych w wychowaniu dziecka (dzieci), oraz w sytuacji kiedy w rodzinie znajduje się osoba niepełnosprawna wymagająca opieki i pomocy.

Jego charakter jest mniej selektywny niż systemu świadczeń z pomocy społecznej, o czym świadczą chociażby wyższe kryteria dochodowe określające uprawnienia do świadczeń rodzinnych.

Pomocy społecznej na zasadach określonych w ustawie udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:

1. ubóstwa,
2. sieroctwa,
3. bezdomności,
4. bezrobocia,
5. niepełnosprawności,
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby,
7. przemocy w rodzinie,
8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
10. braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
11. trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13. alkoholizmu lub narkomanii,
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477;- zł;
2. osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 351;- zł.
   Przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w punktach 2-15.

Przyznanie świadczenia z pomocy społecznej musi być poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu rodzinnego (środowiskowego) w miejscu zamieszkania.

W świetle ustawodawstwa dotyczącego pomocy społecznej rodzina – to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Oprócz danych dotyczących posiadanych źródeł dochodów, sytuacji zawodowej zdrowotnej, rodzinnej, pracownik socjalny może domagać się złożenia oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Odmowa złożenia takiego oświadczenia może być podstawą do odmowy przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

Podstawę ustalenia danych osoby ubiegającej się o świadczenia, stanu jej zdrowia oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej stanowią odpowiednio aktualne dokumenty, a w szczególności:

1. dowód osobisty,
2. orzeczenie komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia w przypadku osób, które uzyskały takie orzeczenie przed 31 sierpnia 1997 r., lub po tej dacie decyzja organu rentowego przyznająca świadczenie z ubezpieczenia społecznego albo zaświadczenie o stopniu niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia.
3. zaświadczenie pracodawcy o wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku.
4. dowód otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku.
5. zaświadczenie z Urzędu Gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,
6. zaświadczenie ze szkoły o kontynuowaniu przez dziecko nauki w gimnazjum, szkole średniej i wyższej oraz oświadczenie, że dziecko nie otrzymuje pomocy materialnej ze szkoły,
7. decyzja urzędu pracy o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, o utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku, dodatku szkoleniowego, stypendium, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego albo potwierdzenia z urzędu pracy, że osoba ta znajduje się w rejestrze urzędu jako osoba szukająca pracy.

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Brak współdziałania z pracownikiem socjalnym, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo zasobów własnych lub przyznanych świadczeń mogą być podstawą do odmowy przyznania, ograniczenia lub wstrzymania świadczeń pomocy społecznej.

Z pomocy społecznej można otrzymać następujące świadczenia:

1. Zasiłek stały przysługuje: pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej , niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
   Całkowita niezdolność do pracy oznacza:
   • całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy lub o całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji), albo
   • zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub
   • znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności).
   Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba , która ukończyła 60 lat (kobieta) lat 65 lat (mężczyzna). Wysokość świadczenia jest to: różnica między kryterium dochodowym na osobę a posiadanym dochodem. Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł. i wyższa niż 444 zł. Do zasiłku stałego przysługują świadczenia zdrowotne na określonych zasadach w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, przysługują one również osobom pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje.
2. Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
   Wysokość zasiłku okresowego ustala się:
   • w przypadku osoby samotnie gospodarującej – 35% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby.
   • w przypadku rodziny – 25% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.
   • Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. miesięcznie.
    
3. Zasiłek celowy może być udzielony osobie lub rodzinie w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.
   • zasiłki celowe mogą być przyznawane na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw mieszkania, a także kosztów pogrzebu.
   • mogą być przyznane również z przeznaczeniem na wyrównanie strat poniesionych w wyniku zdarzenia losowego bądź klęski żywiołowej lub ekologicznej. Może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
   • w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy. W wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi lub pod warunkiem zwrotu części bądź całości wypłaconego zasiłku.
4. Osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc w formie pieniężnej lub rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia. Pomoc ta może być przyznana w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki, która może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się to szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej. Pomocy tej można udzielić także w formie rzeczowej przez udostępnienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwości zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym.
5. Sprawienie pogrzebu (w uzasadnionych sytuacjach) w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego.
6. Praca socjalna czyli działanie zawodowe zmierzające do odzyskania przez klienta pomocy społecznej pełnej samodzielności i integracji ze środowiskiem lokalnym. W ramach pracy socjalnej przysługuje nieodpłatne poradnictwo, zwłaszcza prawne, pedagogiczne psychologiczne. Może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny. Praca socjalna musi szanować godność osoby lub rodziny i jej prawa do samostanowienia, świadczona jest osobom lub rodzinom bez względu na osiągany dochód.
7. Udzielenie schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym oraz domy dla matek samotnie wychowujących dziecko lub dzieci.
   • Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach domach dla bezdomnych i lub innych miejscach do tego celu przeznaczonych.
   • Pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Pomoc ta może być świadczona doraźnie lub okresowo, według zasad o odpłatności określonych przez Radę Gminy. W stosunku do osób, których dochód przekracza kryterium dochodowe - odpłatnie lub nieodpłatnie dla tych osób, których dochody nie przekraczają kryteriów, ze szczególną preferencją pomocy w tej formie dla dzieci i młodzieży szkolnej.
   • Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia o odpowiednich rozmiarach, stosownych do pory roku. Niezbędne ubranie może pochodzić ze zbiórek społecznych oraz zostać zakupione w tanich punktach sprzedaży.
8. Usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Przysługują one szczególnie osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, a rodzina a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Mogą być przyznane także osobom posiadającym rodzinę, która nie jest w stanie zapewnić opieki.
   
   Rada Miejska w Łowiczu ustaliła zasady płatności za usługi, uzależniając je od dochodu.
   • w przypadku osiągania przez osobę dochodów na poziomie do ustawowego kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej – nieodpłatnie
   • w przypadku osiągania przez osobę dochodów na poziomie od 100% do 150% ustawowego kryterium dochodowego – odpłatność wynosi 30% kosztów ponoszonych przez Ośrodek
   • w przypadku osiągania przez osobę dochodów na poziomie od 150% do 250% ustawowego kryterium dochodowego - odpłatność wynosi 50% kosztów ponoszonych przez Ośrodek
   • w przypadku osiągania przez osobę dochodów na poziomie powyżej 250% ustawowego kryterium dochodowego – odpłatność wynosi 100% kosztów ponoszonych przez Ośrodek.
   
   W szczególnie uzasadnionych przypadkach Dyrektor MOPS w Łowiczu w drodze decyzji administracyjnej może zwolnić całkowicie lub częściowo od opłat za usługi opiekuńcze osoby zobowiązane do ponoszenia opłat ich wniosek lub na wniosek pracownika socjalnego może ona zostać zwolniona z ponoszenia opłat na czas określony, ze względu na:
   • korzystanie co najmniej z dwóch rodzajów specjalistycznych usług lub korzystania jednocześnie z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych;
   • konieczność ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej lub ośrodka wsparcia i wszelkiego typu placówkach opiekuńczo-wychowawczych i leczniczo-rehabilitacyjnych;
   • więcej niż jedną osobę w rodzinie wymagającą pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych lub usług opiekuńczych;
   • zdarzenia losowe.
9. Domy pomocy społecznej Przeznaczone są przede wszystkim dla osób wymagających całodobowej opieki: z powodu wieku, choroby niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
   
   Domu te świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.
   
   Zakres i poziom ich świadczeń powinien być dostosowany do zindywidualizowanych potrzeb i oczekiwań. Podział tych instytucji uwzględnia specyfikę ludzi starszych i niepełnosprawnych, potrzeby osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym dzieci i dorosłych.
   Do domów pomocy społecznej mogą być kierowane osoby wymagające całodobowej opieki, którym właściwy, według miejsca zamieszkania, ośrodek pomocy społecznej oraz najbliższa rodzina nie są w stanie zapewnić odpowiedniej opieki, mimo czynionych starań w tym zakresie.
   
   W tej sprawie konieczny jest pisemny wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna prawnego, wywiad środowiskowy potwierdzający potrzebę przydzielenia miejsca w odpowiednim domu.
   
   Akta sprawy skompletowane w ośrodku pomocy społecznej stanowią podstawę dla właściwego organu (gminy lub powiatu) do wydania decyzji o przyznaniu miejsca w domu i o odpłatności. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Odpłatność za pobyt pensjonariusza w domu pomocy społecznej ponoszą w kolejności :
   • mieszkaniec domu lub jego przedstawiciel prawny, małżonek, zstępni przed wstępnymi, inne osoby nie wymienionej w ustawie o pomocy społecznej,
   • gmina, z której osoba została skierowana, przy czym osoby i gmina nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność. Opłatę miesięczną wnoszą:
   • mieszkaniec domu maksymalnie 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu.
   • małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz inne osoby zgodnie z zawartymi umowami,
   • gmina w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania a opłatami wnoszonymi przez osoby wymienione w punktach a i b. W przypadku niewywiązywania się osób, o których mowa w punktach a i b, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu środków poniesionych na ten cel wydatków.
10. Składka na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne. Osoba, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny, wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i zdrowotnemu z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury lub renty.
    
    Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie. Konieczność sprawowania bezpośredniej opieki stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.
    
    Składka ta nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia ukończyła 50 lat i nie posiada ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat lub posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.
    
    Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
    
    Decyzję o przyznaniu pomocy podejmuje i podpisuje Dyrektor ośrodka pomocy społecznej. Odwołanie od niekorzystnej dla nas decyzji składamy w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Więcej informacji udziela:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
99-400 Łowicz,
ul. Kaliska 6 b - woj. łódzkie
tel.: 046 837 39 43,
fax: 046 837 41 55